دلایل قیام مسلحانه گروه واگنر علیه دولت روسیه چه بود؟

در آغاز سال ۲۰۲۳ میلادی، یوگنی پریگوژین، فرمانده گروه نظامی PMC واگنر، در یک پیام ویدئویی که در خط مقدم جنگ اوکراین فیلم برداری شده بود، آشکارا وزارت دفاع روسیه و شخص وزیر دفاع «شویگو» را مورد انتقاد و بازخواست قرار داد و وزارت دفاع روسیه را به نالایقی و فساد متهم کرد. او که از فرسودگی و ناکافی بودن مهمات دریافتی از آنها، به خصوص مهمات توپخانه و مهمات تانک و راکت های گراد، ناراضی بود، شخص وزیر دفاع را متهم و او را خائن خطاب کرد! این اولین واکنش رسمی پریگوژین بود و به تمام شایعه های اختلاف نظر واگنرها و ارتش فدراسیون روسیه پایان داد و آن را علنی کرد.

هرچند هر روز اعتراضات واگنرها بیشتر می شد، ولی این درگیری ها و اختلافات در حد همان پیام های ویدئویی باقی ماند تا اینکه در اوایل فصل بهار سال جاری، پریگوژین اعلام کرد که به دلیل کمبود مهمات مجبور هستیم از مواضع خود عقب نشینی کنیم و در تهاجمات دیگر شرکت نخواهیم کرد! البته این تهدید عملی نشد تا در ماه پیش پریگوژین خطوط دفاعی واگنرها در باخموت را به ارتش فدراسیون روسیه تحویل داد و فقط در مناطق شمالی خطوطی را حفظ کرد.

اما چیزی که مهم است و سوال پیش می آورد اینست که آیا اختلافات فرمانده واگنرها صرفا با ارتش و وزارت دفاع بود یا شخص پوتین هم مورد انتقاد قرار گرفت؟ باید گفت که پریگوژین از افراد وفادار به پوتین بوده است و بسیاری او را آشپز پوتین مینامند و هیچگاه پوتین را مورد انتقاد قرار نداد! و از حمایت پوتین در عملیات های ویژه نظامی دست برنداشت! اما دلیل اختلافات در سه روز گذشته که باعث شد واگنرها دست به ستون کشی از دونسک به طرف مسکو بزنند این بود که پریگوژین گمان میکرد که وزیردفاع و دستیارانش خواهان انحلال این شرکت نظامی خصوصی هستند و عدم پشتیبانی از نیروهای آنها را در جنگ اوکراین و به خصوص جبهه باخموت نشانه ای از آن است؛ نشانه ای از ضعف ها و اختلافات بین ارکان قدرت روسیه درگیر در جنگ با اوکراین که بعد از حدود یک سال سعی کردند از یکدیگر سبقت بگیرند تا شکست ها را جبران و موفقیت هایی را کسب کنند.

سوی دیگر این ماجرا فساد گسترده در روسیه است. این افراد برای کسب قدرت و نفوذ بیشتر حتی به خودی ها هم رحم نمی کنند و حاضرند برای رسیدن به اهدافشان، نیروهایشان را فدا کنند. البته مورد دیگر مشکلات کمبود مهمات و لجستیک را می توان دلیل دیگری دانست که به این وضعیت فلاکت بار روس ها در جنگ اوکراین بیشتر دامن می زند. این اختلافات باعث شد که واگنرها ستون های خود را از پایگاهای صحرایی به ۲۰۰ کیلومتری مسکو برساند تا پریگوژین آن را یک راهپیمایی بخواند و تصرف و کنترل بخشی از استان مسکو را ادعا کند. همچنین رئیس جمهور بلاروس، الکساندر لوکاشنکو، با پادرمیانی سعی کرد که به این درگیری پایان بخشد. او طی پیامی از دفتر مطبوعاتی خود از توافق با پریگوژین خبر داد.

احتمالا انصراف واگنرها از قیام تسلیحاتی خود و پایان بخشیدن به آن دو دلیل دارد:
۱. امتیازاتی در پشت پرده به پریگوژین داده شده است. فرمانده واگنرها دیروز به بلاروس رفت و در آنجا ماندنی شد و نیروهای واگنرها به سمت پایگاه های صحرایی خود در حرکت هستند.
۲. طی اخبار رسیده از کرملین رئیس جمهور روسیه در حال بررسی برکناری وزیر دفاع میباشد! این احتمال وجود دارد که ولادیمیر پوتین یک فرد ملی گرای ضدغرب بنام دیومین را بعنوان وزیر دفاع روسیه انتخاب کند. بعبارتی اکنون بهترین فرصت برای کنار زدن شویگو از وزارت دفاع است و اگر دیومین بعنوان وزیر دفاع انتخاب شود می‌توان نتیجه گرفت که احتمالا شورش واگنرها به فرماندهی پریگوژین یک بازی برای رسیدن به اهدافی خاص بوده است.

پاینده ایران

۴ تیر ۱۴۰۲