دکتر محمدرضا عاملی تهرانی، دهم دی‌ماه ۱۳۰۶ خورشیدی در تهران زاده شد. دورهٔ ابتدایی را در دبستان امیر معزی و دوره متوسطه را در دبیرستان دارالفنون و ایرانشهر سپری کرد. دکتر عاملی تهرانی به همراه محسن پزشکپور و ابوالقاسم پورهاشمی در همان دوره دبستان با امضای پیمان‌نامه‌ای، کوشش‌های میهن‌پرستانه خویش را آغاز نمود و از بنیان‌گذاران و نظریه‌پردازان مکتب پان‌ایرانیسم در سال ۱۳۲۶ بود. و از او به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نظریه‌پردازان دانش ناسیونالیسم در جهان یاد می‌شود.
پس از شکل‌گیری حزب پان‌ایرانیست، ایشان از اعضای کمیته رهبری بودند و با رهبری سرور محسن پزشکپور، ایشان سمت قائم‌مقام رهبر حزب پان‌ایرانیست را به عهده داشتند و با نام پان‌ایرانیستیِ «آژیر» فعالیت می‌کردند.
دکتر عاملی تهرانی دارای تخصص دکترای بیهوشی از دانشکده پزشکی دانشگاه تهران بودند و از سال ۱۳۴۴ به عضویت هیئت علمی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران برگزیده شدند و به تدریس در دانشکده پزشکی پرداختند. دکتر عاملی در دوره بیست و دوم، به نمایندگی از مردم مهاباد و در دوره بیست و چهارم به نمایندگی از مردم تهران به مجلس شورای ملی راه یافتند و از اعضای فراکسیون پارلمانی حزب پان‌ایرانیست در دوره‌های یاد شدهٔ مجلس بودند. در دوره بیست و دوم مجلس ایشان به همراه سرور محسن پزشکپور، دکتر اسماعیل فریور و دکتر هوشنگ طالع در پی توطئه تجزیهٔ نافرجام بحرین، دولت هویدا را استیضاح کردند.
پس از واقعه بهمن ۵۷، دکتر عاملی در روز ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ بازداشت شدند و به خاطر اطلاعاتی که به عنوان وزیر اطلاعات و جهانگردی درباره حادثه آتش‌سوزی سینما رکس آبادان به دست انقلابیون داشتند، بدون حکم اعدام از سوی دادگاه، بامداد ۱۸ اردیبهشت‌ماه ۵۸ به ضرب گلوله‌ای که شیخ صادق خلخالی در پیشانی‌اش چکاند، در سن ۵۲ سالگی به شهادت رسیدند.
از سرور دکتر عاملی نقل می‌کند، پیش از شهادت از خانواده و یاران خواست که «دیگر به من نیاندیشید و تنها به ایران بیاندیشید.»
