امروزه هوش مصنوعی یکی از پرکاربردترین واژگان در زمینه دانش و فناوری شده است، و در لایه های گوناگون زندگی بشر می توان حضور یا ظرفیت حضور این فناوری را دید. اما گسترش سیطره هوش مصنوعی جوانب گوناگونی را بهمراه خود وارد زندگی بشر کرده است که یکی از آنها تاثیرات مخرب زیست‌محیطی است.
عوارض زیست‌محیطیِ پیشرفت فناوری هوش مصنوعی(AI) یک نگرانی فزاینده است، زیرا توان محاسبات پردازنده آنها پیامدهای زیست‌محیطی را بهمراه دارد. نیاز روزافزون به قدرت پردازش این تکنولوژی نه تنها منجر به افزایش مصرف آب شیرین برای خنک کردن مراکز پزدازش داده[۱] می شود، بلکه نیاز به مصرف بیشتر برق، فعالیت بیشتر نیروگاه ها را می طلبد.
از آنجا که استفاده از نیروگاه های سوخت فسیلی، گازی و… هنوز بر انرژی های تجدیدپذیر غلبه می کند، افزایش نیاز تکنولوژی هوش مصنوعی به برق سبب انتشار بیشتر گاز کربن دی اکسید و سایر آلاینده های مضر مانند ذرات معلق و
اکسیدهای نیتروژن می شود. این عناصر می توانند گاز اوزون را در لایه تروپوسفر[۲] (پایین ترین لایه اتمسفر) تشکیل دهند و تنفس گاز اوزون در این لایه سبب بیماری های ریوی می شود.
مقاله اخیر پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا نشان می دهد که شرکت های بزرگ فناوری به اندازه کافی به اثرات زیست‌محیطیِ گسترش هوش مصنوعی توجه نمی کنند. برای نمونه چند شرکت فناوری برای ایجاد مراکز بزرگ داده در منطقه فینیکس (آریزونا) روزانه بین ۱ تا ۵ میلیون گالن آب مصرف می کنند. درحالی که این منطقه ی بیابانی با کمبود آب دست و پنجه نرم می کند. در منطقه خاورمیانه، به خصوص ایران، هم معضل اتمام منابع آبی روز به روز تشدید میشود و افزایش نیاز تکنولوژی هوش مصنوعی به تولید برق نیروگاه ها اثرات فاجعه باری برای محیط زیست منطقه به بار می آورد.
پاینده ایران
شهریار شاپور
۲۳ تیر ۱۴۰۲
[۱] expansive data centers
